विराटनगर । वैशाख महिनासम्मको कोशी प्रदेश सरकारको कूल खर्च गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिको तुलनामा १६.४ प्रतिशतले कमी भएको छ ।
वैशाख मसान्तसम्ममा कोशी प्रदेश सरकारको बजेट १५ अर्ब ८८ करोड ३ लाख रुपैयाँ भएको छ । कूल खर्चमध्ये चालू खर्च ६ अर्ब १३ करोड ५९ लाख, पूँजीगत खर्च ७ अर्ब ४७ करोड ८० लाख र स्थानीय तह अनुदान २ अर्ब २६ करोड ६४ लाख रहेको छ । यस अवधिमा चालू, पूँजीगत र स्थानीय तह अनुदान तर्फको खर्च वार्षिक विनियोजित बजेटको क्रमशः ४८.२ प्रतिशत, ३६.६ प्रतिशत र ६१.७ प्रतिशत खर्च भएको छ । गत आर्थिक वर्षको वैशख मसान्तसम्म चालू पूँजीगत र स्थानीय तह अनुदान तर्फको खर्च क्रमशः ५२.२ प्रतिशत, ४२.५ प्रतिशत र ६४.२ प्रतिशत भएको थियो ।
यसैबीच प्रदेशको आन्तरिक आय पनि गत वर्षको तुलनामा यो वर्ष कम हुने देखिएको छ । गत आर्थिक वर्ष २०७९÷८० को वैशाख मसान्तसम्ममा कोशी प्रदेश सरकारको राजस्व र अनुदान २४ अर्ब ६६ करोड ७७ लाख प्राप्ती भएको थियो । चालू आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा भने यस्तो आयमा ७.१ प्रतिशतले कमी आई २२ अर्ब ९३ करोड ८ लाख (वार्षिक अनुमानको ७०.९ प्रतिशत) प्राप्त भएको छ ।
चालू आर्थिक वर्षमा आन्तरिक राजस्वको वार्षिक लक्ष्य ४ अर्ब ५७ करोड ७८ लाख रहेकोमा वैशाख मसान्तसम्ममा ३ अर्ब ३ करोड २५ लाख (६६.२ प्रतिशत) प्राप्त भएको छ । संघीय राजस्वक बाँडफाँडको वार्षिक लक्ष्य ११ अर्ब ६४ करोड ८१ लाख रहेकोमा २०८१ साल वैशाख मसान्तसम्ममा ७ अर्ब ८८ करोड ५१ लाख (वार्षिक लक्ष्यको ६७.७ प्रतिशत) र संघ अनुदानको अनुमान १६ अर्ब ११ करोड ७० लाख रहेकोमा २०८१ वैशाख मसान्तसम्ममा १२ अर्ब १ करोड ३२ लाख (वार्षिक लक्ष्यको ७४.५ प्रतिशत) प्राप्त भएको छ ।
प्रदेशको आन्तरिक राजस्व भने गत वर्षको तुलनामा चालू आर्थिक वर्षमा केही बढेको छ । गत वर्ष वैशाख मसान्तसम्ममा २ अर्ब ९४ करोड २९ लाख राजस्व उठेको थयो भने चालू आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा भने ३ अर्ब ३ करोड २५ लाख आन्तरिक राजस्व उठेको छ । यस्तै २०८१ वैशाखसम्म संघीय राजस्व बाँडफाँड र प्रदेशको आन्तरिक राजस्व समेत गरी प्रदेश सञ्चित कोषमा १० अर्ब ९१ करोड ७६ लाख (वार्षिक लक्ष्यको ६७.३ प्रतिशत) राजस्व संकलन भएको छ । आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्रालयका अनुसार संघबाट प्राप्त हुने अनुदान लक्ष्य अनुसार प्राप्त नहुँदा प्रदेशको समग्र आयमा कमी भएको जनाएको छ । राजस्व संकलनको अनुपातमा संघबाट वित्तीय समानीकरण अनुदान प्राप्त हुने भएकोले प्रदेशको आयमा गत वर्षको तुलनामा न्यून भएको मन्त्रालयको दाबी छ ।
प्रदेशमा चालू आर्थिक वर्षका लागि ३६ अर्ब ७४ करोड ३५ लाख १० हजारको बजेट कार्यान्वयन भइरहेको छ । जसअनुसार कोशी प्रदेशको चालूतर्फ १६ अर्ब ४२ करोड १७ लाख ९ हजार रुपैयाँ, पूँजीगततर्फ २० अर्ब ३८ करोड ५० लाख ८२ हजार र वित्तीय व्यवस्थातर्फ एक करोड रुपैयाँ गरी ३६ अर्ब ८१ करोड ६७ लाख ९१ हजार रुपैयाँ विनियोजन गरिएको थियो । उक्त बजेटको खर्च व्यहोर्ने स्रोतमध्ये प्रदेश सरकारको आन्तरिक राजस्वबाट ४ अर्ब ५७ करोड ७८ लाख ५० हजार, राजस्व बाँडफाँडबाट ११ अर्ब ६४ करोड ८१ लाख, संघबाट प्राप्त हुने वित्तीय समानीकरण अनुदानबाट ८ अर्ब ७८ करोड ३८ लाख, सशर्त अनुदानबाट ५ अर्ब ८४ करोड ३२ लाख, समपुरक अनुदानबाट ७३ करोड र विशेष अनुदानबाट ७६ करोड गरी राजस्व तथा वित्तीय हस्तान्तरणबाट जम्मा ३२ अर्ब ८४ करोड २९ लाख ५० हजार तथा नगद मौज्दातबाट ४ अर्ब २५ करोड १ लाख तथा वैदेशिक अनुदानबाट १५ करोड ४ लाख ६० हजार व्यहोर्ने बजेटको अनुमान छ ।
