विराटनगर ।विद्यार्थी अभावका कारण धेरै सामुदायिक विद्यालयहरू आपसमा गाभिएर चलाउनु पर्ने अवस्थामा पुगेका छन् । धेरै विद्यालयका शिक्षकहरु विद्यालय भर्ना अभियानका क्रममा विद्यार्थी खोज्न घर–घरमा पुगिरहेका हुन्छन् । सामुदायिक विद्यालयको शिक्षाको गुणस्तरमा खच्किएका कारणले अविभावकहरुले झट्ट विश्वास नगर्दा सामुदायिक विद्यालयमा विद्यार्थी घट्दै गएका धेरै उदाहरण पनि छन् ।
तर, मोरङको सुन्दरहंैचामा रहेको सुकुना माध्यमिक विद्यालयको अवस्था भने फरक छ । नगरपालिका भएर पनि ग्रामीण परिवेशमा सञ्चालन भइरहेको यो विद्यालयमा अटाइनअटाइ विद्यार्थीहरु छन् । यस शैक्षिक सत्रमा विद्यालयमा ४ हजार भन्दा बढी विद्यार्थी अध्ययनरत रहेको विद्यालयले जनाएको छ ।
२०२९ सालमा गाउँलेहरू मिलेर बाँसको टाटी बारेर सुकुना पैनिसँगै जोडिको जमिनमा स्कुल बनाएकोले त्यसको नाम पनि सुकुना राखिएको थियो । ५२ वर्षको अवधिमा यो विद्यालयले राम्रो फड्कोमारेको छ । यससँगै खुलेका अ रु विद्यालयहरूले आफ्नो भौतिक संरचना बाहेक खासै परिर्वतन गर्न सकेका छैनन् तर सुकुनाले भौतिक पूर्वाधारसँगै अध्ययन अध्यापनको गुणस्तर र प्रविधिमा पनि राम्रो उन्नति गरेको छ ।
विद्यालयमा पढ्ने विद्यार्थी विद्यालयमा गए नगएको अब घरमै बसेर अभिभावकले थाहा पाउने भएका छन् । ‘विद्यार्थीहरूलाई हामी स्मार्ट कार्ड बाँड्दै छौ,’ प्रअ ‘हिकमत बहादुर बस्नेतले भने विद्यार्थी गेटमा प्रवेश गर्दा र निस्कँदा अभिभावकको मोबाइलमा म्यासेज जान्छ ।’ उनले विद्यार्थी तोकिएको समयमा विद्यालयमा नआउँदा पनि म्यासेज जाने गरेको बताए । स्मार्ट कार्ड छपाइको काम भइरहेकाले ढिलोमा एक हप्ताभित्रमा प्रयोग गरिने उनले बताए ।
विद्यालयको गेटमा स्मार्ट एटेन्डेस सिस्टम जडान गरिँदै छ । सिस्टम शिक्षक सप्टवेरमा कनेक्सन गराइएको हुन्छ । गेटमा दुई वटा एलसिडी राखेर त्यही एलसिडीले स्मार्ट कार्डको रिड गर्ने व्यवस्था मिलाइएको छ । विद्यार्थीले स्मार्ट कार्ड झुन्डाएपछि ५ मिटर वरपरसम्मको त्यसले रिड गर्नेगरी बनाइएको विद्यालयले जनाएको छ । म्यासेज पठाउन विद्यालयले नेपाल टेलिकमसँग सम्झौता गरिसकेको छ । स्मार्ट बोर्ड अनिवार्य गरिएको छ । विद्यालयमा उपस्थित भएको समयसहितको सूचना अविभावकलाई पुग्ने भएकोले आफ्ना छोराछोरी विद्यालयमा भए नभएको बारेमा अविभावक जानकार हुने विद्यालयको विश्वास छ ।
बिहान र दिउँसो गरी दुई सिफ्टमा पढाइ हुने विद्यालयका बिहानी कक्षाका विद्यार्थीहरुले दिउँसो अनिवार्य कोचिङ पढ्नु पर्ने व्यवस्था मिलाइएको छ । सूचना प्रविधिलाई प्राथमिक दिएका कारणले पनि यो विद्यालयलाई सफलता मिलेको छ । । नेपाली र अग्रेंजी दुईवटै माध्यमबाट पढाइ हुने गरेको छ । खुला प्रतिस्पर्धा गराएर नै शिक्षक राख्ने गरिएको छ । निजी स्रोतबाट पढाउने शिक्षकलाई पनि राम्रो सेवा सुविधा दिने गरेको विद्यालयले जनाएको छ । सरकारी स्रोतबाट तलब लिने शिक्षकको संख्या नै ८४ जना छ । निजी स्रोतबाट पारिश्रमिक लिने शिक्षकको संख्या ८६ जना छ । विद्यालयमा शिक्षक र कर्मचारी गरी १५६ जना कार्यरत रहेका बताइएको छ । अभिभावकहरूले विद्यालयलाई सहयोग गरेका कारणले नै सफलता मिलेको शिक्षकहरू बताउँछन् । ३५ वटा कक्षा कोठामा स्मार्टबोड मार्फत पठन पाठन गर्ने गरिएको छ । अन्य सबै कक्षामा प्रोजेक्टर जडान गरिएको छ । शैक्षिकसत्र सुरु हुनु भन्दा अगाडि शिक्षकहरूलाई तालिम दिने गरिएको छ । । ६३ जना शिक्षकलाई ल्यापटप वितरण गरिएको विद्यालय प्रशासनले जनाएको छ ।
यस विद्यालयमा पूर्वआधारभूतदेखि कक्षा १२ सम्म पढाइ हुन्छ । विज्ञान, व्यवस्थापन र सिभिल इन्जिनियरिङ, होटेल म्यानेजमेन्ट र कानुनको पढाइ हुने गरेको छ ।
सुकुना २०७५ सालमा राम्रो नतिजा ल्याउन सफल विद्यालयमध्ये राष्ट्रिय स्तरमा नै दोस्रो भएको थियो । यहाँ विद्यार्थीलाई पढाइको बोझ पार्न नपाइने नियम विद्यालयले नै बनाएको छ । ‘पठनपाठन लगायत देखिएका ९० प्रतिशत समस्याको समाधान गर्न विद्यार्थीलाई नै भनेका छांै,’ प्रअ बस्नेतले भने ‘विद्यार्थीले सकेनन् भने मात्रै हामी सघाउँछौ ।’ शिक्षकसँग ज्ञान छ भनेर सुरुमै समस्यासँग जुध्न नदिई विज्ञता देखाउन नहुने उनको तर्क छ ।
