विराटनगर । मोरङको कटहरी गाउँपालिका–१ स्थित महेशपुरमा थारु समुदायको मौलिक संस्कृतिको पहिचान झल्काउने ‘बसघरा’ निर्माण सम्पन्न भई सञ्चालनमा आएको छ ।
सोमबार आयोजित एक विशेष कार्यक्रमका बीच कटहरी गाउँपालिकाका अध्यक्ष देवराज चौधरीले उक्त बसघराको विधिवत उद्घाटन गरेका हुन् । पोखरीको बीचमा कलात्मक ढंगले निर्माण गरिएको यो बसघराले आन्तरिक पर्यटन प्रवर्द्धनमा समेत टेवा पुर्याउने अपेक्षा गरिएको छ ।
उद्घाटन कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै गाउँपालिका अध्यक्ष देवराज चौधरीले थारु समुदायको संस्कृतिसँग अभिन्न रूपमा जोडिएको बसघराको निर्माणले स्थानीय संस्कृतिको संरक्षण र संवर्द्धनमा महत्वपूर्ण योगदान पुग्ने विश्वास व्यक्त गरे । ‘बसघरा केवल एक भौतिक संरचना मात्र होइन, यो हाम्रो गौरवशाली थारु संस्कृतिको जीवन्त प्रतीक हो । यसले हाम्रो पहिचानलाई नयाँ पुस्तामा हस्तान्तरण गर्न र बाह्य समुदायलाई हाम्रो संस्कृतिबारे जानकारी दिन ठूलो मद्दत गर्नेछ ,’ उनले भने ।
अध्यक्ष चौधरीले गाउँपालिकाले स्थानीय कला, संस्कृति र परम्पराको जगेर्नालाई उच्च प्राथमिकतामा राखेको बताए । उनले थारु समुदायको रहनसहन, भेषभुषा र सांस्कृतिक धरोहरलाई संरक्षण गर्दै पर्यटनसँग जोड्न सके स्थानीय स्तरमा रोजगारीको अवसर सिर्जना हुने र आर्थिक विकासमा समेत टेवा पुग्ने धारणा राखे । ‘हामीले हाम्रा सांस्कृतिक सम्पदाहरूलाई विकाससँग जोड्नुपर्छ,’ उनले भने, ‘यो बसघरा त्यसैको एक उदाहरण हो । यहाँ आउने आगन्तुकले थारु संस्कृतिको अनुभव गर्न पाउनेछन्, जसले हाम्रो क्षेत्रको पर्यटकीय आकर्षण बढाउनेछ ।’
गाउँपालिकाको लगानीमा निर्माण भएको यो बसघरा थारु समुदायको परम्परागत सामाजिक संरचना प्रणालीको महत्वपूर्ण अंग हो, जहाँ गाउँका अगुवाहरू भेला भई सामाजिक तथा सांस्कृतिक मामिलामा छलफल र निर्णय गर्ने गर्दथे । आधुनिकतासँगै यस्ता संरचनाहरू लोप हुँदै गएको अवस्थामा कटहरी गाउँपालिकाले यसको पुनर्निर्माण गरी संरक्षणको प्रयास थालेको हो, जसलाई स्थानीय थारु अगुवाहरूले मुक्तकण्ठले प्रशंसा गरेका छन् ।
कार्यक्रममा सहभागी थारु समुदायका अगुवाहरूले गाउँपालिकाको यस कदमले आफ्नो संस्कृतिप्रति गौरवको अनुभूति भएको बताए । उनीहरूले बसघराले समुदायका मानिसहरूलाई एकै ठाउँमा भेला हुन, सुखदुःख साट्न र सांस्कृतिक कार्यक्रमहरू आयोजना गर्न सहज हुने विश्वास व्यक्त गरे । पोखरीको बीचमा रहेको आकर्षक बसघरा अवलोकन गर्न र तस्बिर खिचाउन स्थानीयहरूको भीड लाग्न थालेको छ ।
यो बसघरा निर्माणले सांस्कृतिक संरक्षणमा मात्र नभई स्थानीय स्तरमा एउटा नयाँ पर्यटकीय गन्तव्यको समेत विकास गरेको छ । कटहरी गाउँपालिकाले आगामी दिनमा यस क्षेत्रको थप सौन्दर्यीकरण र प्रवर्द्धनका लागि योजनाबद्ध रूपमा काम गर्ने जनाएको छ । कार्यक्रममा गाउँपालिकाका अन्य पदाधिकारी, कर्मचारी, स्थानीय बुद्धिजीवी, समाजसेवी तथा ठूलो संख्यामा सर्वसाधारणको उपस्थिति रहेको थियो ।
