गणेश लम्साल
कोशी प्रदेशको राजधानी भएपछि विराटनगर महानगरपालिकाले दुई वर्षअघि नगर बस सञ्चालन गर्ने तयारी थालेको भन्दै धुमधामसँग प्रचारप्रसार गराएको थियो । पहिले आर्थिक औधोगिक सहरमात्र रहेको विराटनगर अब महानगरहँुदै प्रादेशिक राजधानी भएपछि मानिस र यातायातको धनत्व बढेको छ । आन्तरिक यात्रालाई सहज बनाउन नगर बस सञ्चालनमा ल्याउन लागेको भन्दै महानगरपालिकाले प्रचारप्रसार गरायो ।
विराटनगरमा नगर बस सञ्चालनमा ल्याउन प्रारम्भिक चरणको रुट परीक्षण (ट्रायल) भैसकेको र दुई÷तीन महिनाभित्रै लागानी बोर्डको सहयोगमा नगरबस सेवा सुरु गर्ने भनिएको थियो । यतिसम्म कि कुन रुटमा कति साइज र क्षमताको बस चलाउने भन्नेदेखि बस खरिद प्रक्रिया अघि बढिसकेको, आवश्यक कर्मचारी नियुक्त गर्न लागेको जस्ता समाचार सचिवालयबाटै प्रवाह गरिएको थियो । महानगरले सिटी बस सञ्चालनका लागि कार्यपालिका बैठकबाट निर्णय भैसकेको भनिएको थियो ।
तर, महानगरपालिकाले अझैसम्म सिटी बस सञ्चालनमा ल्याउन सकेको छैन । किन हो खरिद प्रकृयाको निर्णय भैसकेको भनिए पनि अझैसम्म बसहरु खरिद भैसकेका छैनन् । अहिले महानगर आफै सिटी बस सञ्चालन गर्ने नगर्नेबारे चुपचाप बसेको छ । यसैले महानगरमा बस्ने आम सर्वसधारणहरुले अब विराटनगरमा सिटी बस चल्छ र चढन पाइन्छ भनेर आशा मारिसकेका छन् । बरु उनीहरुले भन्नथालेका छन्—‘विराटनगरको नगर बस एकादेशको कथा हो ।’
महानगरले गरेको रुट परिक्षण प्रतिवेदन अनुसार पहिलो चरणमा विराटनगर महानगरमा १९ वटा सिटी बस सञ्चालन हुने भनिएको थियो । निजी कम्प्नीहरु मर्फत् सञ्चालन हुने नगरबसहरु वातानुकुलित हुने र ज्येष्ठ नागरिक र अपाङ्गतालाई निःशुल्क र विद्यार्थी र महिला यात्रुलाई सहुलियतमा यात्रा गर्न पाउने सपना पनि देखाइएको थियो । पहिलो चरणमा उत्तरपूर्वतर्फ मिलन चोक, उत्तरतर्फ पहडगछ ढाट, पश्चितर्फ केशलिया र पूर्वतर्फ हाटखोला र दक्षिणतर्फ जोगबनी बोर्डरसम्म नगर बस सञ्चालन हुने भनेर महानगरले भ्mयाली पिटेको थियो ।
हुन त वियस अघि पटक पटक विराटनगरमा नगर बस सञ्चालन गर्ने तयारी भएको भनेर भ्mयाली पिटिएको थियो । तर नगरबस एकादेशकै कथा बनिरह्यो । तर, २०७९ मा निर्वाचित भएका प्रमुख र उपप्रमुखहरुले यसपालि भने नगर बस व्यवस्थित रुपमा सञ्चालन गरेरै छाडने प्रतिबद्धता जनाएका थिए ।
विराटनगर महानगरपालिका प्रादेशिक राजधानीसँग ऐतिहासिक औधोगिक आर्थिक नगर मात्र नभएर शिक्षा र स्वास्थ्यको हब पनि बन्दै गएको छ । यहाँ दुई वटा मेडिकल कलेज , सरकारी प्रादेशिक अस्पताल, प्रदेशकै ठूलो सरकारी क्याम्पसहरुदेखि धेरै निजी कलेज र अस्पतालहरु सञ्चालनमा छन् । यहाँ कोशीका मात्र नभएर मधेश प्रदेशबाट पनि विरामीहरु उपचारका लागि महानगरको छिमेकी पालिका बुढीगंगामा देशकै पहिलो प्राविधिक विश्वविद्यालय पनि सञ्चालनमा आइसकेको छ । यसैले यहाँ नेपालकामात्र नभएर भारतबाट पनि अध्ययन गर्न विद्यार्थीहरु आउनेगरेका छन् । मन्त्रालय, निर्देशनालय र अन्य कार्यालयहरु पनि धेरै भएकोले जागिर धान्न आउने कर्मचारीहरुको संख्या पनि ठूलो छ ।
प्रदेश राजधानी भएसँगै विराटनगरको जनधनत्व पनि ‘दिन दुना रात चौगुनाले ’ बढ्दो छ । यहाँ सहरी गरिबहरुको जनसंख्या पनि बढ्दो छ । सुनसरी मोरङ औधोगिक करिडोरको केन्द्र पनि भएकोले विराटनगरमा व्यापार व्यावसायका प्रतिनिधिहरुको बाक्लो आउजाउ हुने गरेको छ । छिमेकी पालिकाहरुबाट दैनिक पैदल र साइकलयात्रा गरेर रोजगारी गर्न विराटनगरमा आउनेहरु पनि सयांै हुनेगरेका छन् ।
झण्डै तीन लाख जनसंख्या पुगिसकेको विराटनगर महानगरमा दैनिक हजारांै मानिसहरु आवतजावत गर्ने गर्दछन् । साना ठूला सवारी साधनको चाप पनि बढदो रहेको छ । आसपासका पालिकाहरु बुढीगंगाा, कटहरी र ग्रामथान पनि शहरमा परिणत भैरहेका छन् । तर नगर बस नहुँदा आन्तरिक आवतजावत गर्दा मानिसहरु महंगो भाडा तिरेर सिटी रिक्सा, टेम्पो र जिपहरु प्रयोग गर्न बाध्य छन् । यदि महानगरपालिकाले नगरबस सञ्चालनमा ल्याए यात्रुहरुको आन्तरिक आवतजावत मात्र सहज हँुदैन साना सवारी साधनहरुको प्रयोग कम भएर दुर्घटनाको जोखिम पनि घट्ने छ । जसले विराटनगरको ट्राफिक व्यावस्थापनमा पनि सहयोग पु¥याउने छ । यसैले पनि विराटनगरमा सिटी बसको खाँचो अत्यन्तै खड्किएकोले महानगरपालिकाले एकादेशको कथा बनाइराख्नु हँुदैन ।
