केहि समय रोकिएको प्याब्सन विराटनगरले प्रत्येक साताको आइतबार हाम्रोमत दैनिकमार्फत प्रकाशन गर्दै आएको ‘प्याब्सन प्रतिविम्व’ स्तम्भ पुनः सञ्चालन थालिएको छ । शिक्षा क्षेत्रको समस्या, संभावना, शैक्षिक व्यक्तित्वहरुको अनुभव, भूमिका र योगदान तथा उनीहरुले समाजमा दिएको योगदानलाई समेट्ने यो स्तम्भ विभिन्न कारणले केहि समय रोकिएको थियो । यो अंकमा प्याब्सन मोरङका अध्यक्ष तथा सुम्निमा बोर्डिङ स्कूलकी प्रिन्सिपल शितला सुब्बासँगको संक्षिप्त कुराकानी प्रस्तुत गरिएको छ :
कोभिडबाट विद्यालयहरू आर्थिक तथा शैक्षिक रूपले कतिको प्रभावित भए
महामारीको रूपमा फैलिएको कोभिड १९ को कारण विश्व आक्रान्त भएको बेला विद्यालयहरू पनि त्यसबाट अछुतो रहने कुरै भएन । कोभिडबाट हाम्रो जिल्लाका संस्थागत विद्यालयहरू पनि प्रभावित भए । आफ्नो भवन, जग्गा नभएका विद्यालयहरू अझ धेरै प्रभावित भएका छन् । विद्यालय वन्द भएपछि घरभाडा तिर्न, कर तिर्न, गाडीको किस्ता तिर्न, इन्सुरेन्सको पैसा तिर्न पनि गाह्रो परेको थियो । त्यस अवस्थामा केन्द्रीय प्याब्सनले साना लगानीका विद्यालयहरूलाई विद्यालय नै एक आपसमा जमानी बसी संगठनका तर्फबाट प्रामाइम कमर्सियल बैंक र मेगा बैंकसँग बिनाधितो ऋण लिन पाउने व्यवस्था गरिदिएको हुँदा ठुलो राहत भयो । कोरोना माहामारीमा स्कूल ठप्प भएपछि विद्यार्थीहरूमा मानसिक असर पर्नथाल्यो । विद्यार्थीहरु शिक्षाबाट वञ्चित भए । त्यसबाट मुक्त गर्न प्याब्सन केन्द्रिय कार्यसमितिले अनलाइन कक्षा, टिभी, रेडियोबाट कक्षा नियमित सञ्चालन गरेको थियो ।
तपाईं प्याब्सन मोरङको अध्यक्ष भएपछि शैक्षिक समस्या समाधान र विद्यालयहरूको हकहितको लागि के काम गर्नुभयोे ?
अध्यक्ष भएको तीन महिनासम्म प्याब्सनको प्रदेश र केन्द्रीय अधिवेशनमै व्यस्त भइयो । त्यसपछि स्थानीय तहको निर्वाचन आयो । स्थानीय तहको निर्वाचनले गर्दा त्यसैमा अल्मलियौं । त्यसपश्चात नयाँ शैक्षिक सत्र शुरु भयो । हामी हाम्रो वार्षिक क्यालेण्डर बनाउनेतर्फ केन्द्रित भयौं । साथै भर्ना अभियानमा व्यस्त भयौं । त्यसपछि असार ४ गते जिल्लास्तरीय विद्यालय चित्रकला प्रतियोगिता सम्पन्न भयो । विद्यार्थीहरूमा भएको प्रतिभा उजागर गर्ने उद्देश्यले प्याब्सन मोरङले यो प्रतियोगिता आयोजना गरेको थियो । त्यसलगत्तै हामीले हाम्रो शिक्षकहरूको क्षमताको विकास गर्न विषयगत पाठ्यक्रम (कक्षा ४, ७ र ९) प्रवोधिकरण कार्यक्रम सञ्चालन गरेका छौं ।
सदस्य विद्यालयहरू नेतृत्वप्रति असन्तुष्ट देखिनुको कारण के हो ? केहि सदस्य विद्यालयमाथिको कार्वाही किन ?
फूलको आँखामा फूलै संसार काडाको आँखा काडै संसार.. । हेर्ने दृष्टिकोणमा फरक पर्छ । मलाई कुनै सेलीब्रेटी बन्नु छैन । संगठनको नेतृत्व गर्दा संगठनको मान मर्यादा विपरित जाने मेरो आशय होइन । मैले आफूले गर्नुपर्ने कर्तब्यलाई कदापी भुल्ने छैन । मलाई विश्वास गरेर यहाँसम्म पु¥याउनुभएको सदस्यहरुले नै हो । मैले सदस्य विद्यालयहरूको भावना, हक र हित विपरित कार्य गरेको जस्तो लागेको छैन । म कुनै भगवान होइन । मसँग कुनै जादुको छड़ी छैन । सोच्ने साथ कुनै चमत्कार गर्न सक्ने । म संगठनको बफादर पाले हँु । संगठनले निर्देशन गरेका कुराहरू सबै तह र तप्काले अक्षरस पालना गर्नुपर्छ भन्ने मेरो मान्यता हो । अतः मैले संगठनको नीति विपरित कार्य गरेको भए औल्याई दिनुहुन अनुरोध छ । संगठनभित्र रहेर आफ्ना भावना व्यक्त गरौँ, कागले कान लग्यो भन्दैमा त्यसको पछि नलागौं भन्न चाहान्छु ।
यसबीच्मा केही विद्यालयहरूलाई जिल्लाले स्पष्टिकरण मागेको हो । त्यसलाई कारवाहीको रूपमा लिनु हुदैन । स्पष्टिकरण किन होला भनेर इमान्दारितापूर्वक छातीमा हात राखेर आफैलाई प्रश्न गर्नुहोला । जवाफ स्वयम् पाउनुहुनेछ । हामीले संगठनको बोनाफाइट सदस्य बन्नको लागि संगठनको नीति नियम पालना गर्नुपर्छ भन्ने मान्यता राख्नुपर्छ । अरु केही भन्नु छैन ।
सदस्य विद्यालयहरूको शैक्षिक विकासको लागि कस्तो योजनाहरू अघि सार्नुभएको छ ?
सर्वप्रथम जिल्लाभरि विभिन्न असमान अवस्थाका विद्यालयहरू भएको कारण सुविधा सम्पन्न विद्यालयहरुलाई भन्दा कमजोर आर्थिक स्थिति भएका विद्यालयहरू जुन कोभिडको संक्रमणकालदेखि नै समस्यामा छन् । त्यस्ता विद्यालयहरुको स्तरोन्नतीमा सहयोग पु¥याउने प्याब्सन मोरङको पहिलो प्राथामिकता हो ।
विद्यालय व्यवस्थापन सञ्चालन गर्ने सम्बन्धमा संस्थापक, प्रिन्सिपलहरू समयसापेक्ष बन्न आवश्यक छ । विद्यालयको प्रिन्सिपल त्यस संस्थाका मालिक मात्र होइन, ऊ प्रशासक, सामाजिक अगुवा र शैक्षिक नेता पनि हो । अतः प्याब्सनले भबिष्यमा प्रिन्सिपलको नेतृत्व विकास, क्षमता विकास गर्नको लागि विज्ञहरूलाई आमन्त्रण गरी शैक्षिक गुणस्तर वृद्धिका लागि विभिन्न तालिम, सेमिनार गोष्ठी, कार्यशाला आदि सञ्चालन गर्ने योजना बनाएको छ । विद्यार्थीहरूको शैक्षिक स्तर तथा प्रतिभा मापन गर्नको लागि चाँडै हिज्जे, नृत्य, गायनको साथै विभिन्न खेलकुद प्रतियोगिताहरू आयोजना गर्ने प्याब्सनको तयारी छ ।
स्थानान्तरण प्रमाणपत्रविना विद्यार्थी भर्ना हुने समस्या समाधानको लागि के गर्दै हुनुहुन्छ ?
स्थानान्तरण प्रमाणपत्रबिना विद्यार्थी भर्ना लिनु नियम विपरित हो । भर्ना लिने विद्यालयले यसो गर्नुहुँदैन । विगतका वर्षभन्दा यो वर्ष धेरै नै कमी आएको हामीलाई जानकारी प्राप्त भएको छ । हामी यस विषयमा सम्बन्धित विद्यालयहरू चाहे सामुदायिक हुन या संस्थागत सबैलाई हार्दिकतापूर्वक स्थानान्तर प्रमाणपत्र लिएर मात्र भर्ना गरिदिनुहुन विनम्र अनुरोध गर्दछौ ।
अन्त्यमा केही भन्नू हुन्छ ?
आफ्ना कुरा राख्ने मौका दिएकोमा प्याब्सन मोरङको तर्फबाट प्याब्सन विराटनगरलाई धेरै–धेरै धन्यवाद । प्याब्सन निजी विद्यालयहरूको साझा संगठन हो । सम्पूर्ण निजी विद्यालय सञ्चालकहरूको समान हैसियत, समान उद्देश्य र लक्ष्य भएका हुँदा आपसमा हार्दिकतापूर्वक सहकार्य गरौं । निजी विद्यालयहरूको हकहितको लागि सरकारसँग हामीले नीतिगत लडाइ लड्ने बेला भएको छ । यहाँहरूको सल्लाह सुझाब र सहयोगको प्याब्सन मोरङ सधै अपेक्षा राख्दछ ।
प्रस्तुती : अर्जुन श्रेष्ठ, प्याब्सन विराटनगर उपाध्यक्ष
